Kana Beektuu Laata Kutaa 23ffaa

1. Addunyaan waggaatti nyaata meetiriik toonii biiliyoona 1 qisaaseessiti.

  Qisaasama nyaataa rakkoo guddaadha.  Hammam guddaadha?  Gara meetiriik toonii miiliyoona 931.  Akka gabaasa qorattoota UN’ Food Waste Index Report 2021 kan biyyoota 54 irratti qorannoo gaggeessetti, nyaanni qisaasamamu harki caalaan (%61) mana keessatti, mana nyaataa fi tajaajila nyaataa biroo keessatti kan mul’atudha.  Nyaata qisaasama jiru keessaa %26 ni oomisha.  Manneen gurgurtaa qisaasama nyaataa %13 qofa of keessaa qabu.

  2. Mataan albuuda galaanaa murame qaama haaraa guutummaatti guddisuu danda’a.

  Waan fiilmii sodaachisaa keessaa ba'e fakkaata, garuu hunduu dhugaadha: The Elysia cf.  marginata, gosa albuuda galaanaa, mataa irraa jiraachuu qofa osoo hin taane, qaama guutummaatti haaraa guddisuu danda’a.  Ogeeyyiin ikoloojii Yunivarsiitii Dubartootaa Naaraa Jaappaan keessatti argaman, mataan ilbiisota kanaa erga muramee sa'aatii muraasa booda akka waan homaa hin taaneetti algee nyaachaa akka ture arganii jiru.  Guyyoota 20 keessatti, qamalee galaanaa qorataman keessaa harki sadii qaama isaanii guutummaatti guddifataniiru - onnee isaanii dabalatee.

  3. Rifeensii fi cimdi yeroo ulfaa dafee guddata.

  Miidhaan ulfaa nama ajaa'ibu cimdii fi rifeensi yeroo biraa caalaa saffisaan guddachuu isaati.  Kunis jijjiirama hormoonii fi marsaa dhiigaa dabaluu fi meetaaboliidhaaf soorata kennuu irraa kan ka’edha.  Akka Amy O'Connor, What to Expect barreessiteetti, rifeensi dubartii ulfaa "fuddatee itti dhaga'amuu fi yeroo biraa caalaa calaqqisaa fi fayyaa fakkaachuu danda'a."  [Hin], darbee darbee kan eegamu "fixeewwan bakka tokkotti tasa biqiluu danda'u" akka ta'e akeekkachiistus.

  4. Reptiiliin addunyaa irratti xiqqaan yeroo jalqabaaf bara 2021 gabaafame.

  Namoonni wanti pilaaneetii kanarra jiru hundi duraan argameera jedhanii yaadan, jabaatanii ilaaluu dhiisuu dandaʼu.  Chaameleon xiqqaan kaaba Madagaaskaar keessatti argamee fi miliimeetira 28.9 safaru reptiilii xiqqaa lafarra jiru ta'uun amanama.  Chaameleen ET BT dhiheenya kana argamee gabaasa Saayinsii Guraandhala 2021 ba'e keessatti gabaafameera.  Garuu waa'ee critters kanaa wanti guddina isaaniif guddaa ta'e tokko jira: qaamni saalaa dhiiraa gara %20 dheerina qaamaa safara.